In gesprek met Klaziena Mijnten (vrijwilliger terminale zorg)
Klaziena Mijnten is één van onze vrijwilligers terminale zorg. Ze vertelt vol enthousiasme over dit bijzondere vrijwilligerswerk dat ze zelf omschrijft als “leuk spannend”. De verscheidenheid, de afwisseling en de dankbaarheid betekenen veel voor haar. Laten we eens nader kennismaken met haar en deze vorm van vrijwilligerswerk.
Hoe ben je hier ooit ingerold?
“Ik was vrijwilliger bij ‘Tafeltje Dek-je’ toen ik op een vrijwilligersbijeenkomst met de terminale zorg in aanraking kwam. Ik wilde destijds wat extra vrijwilligerswerk doen. Zo is het balletje gaan rollen. Samen met drie andere dames ben ik gestart met het volgen van een cursus, nu zo’n zes jaar geleden.”
Wat is dat voor een cursus?
“De cursus is helemaal gericht op de terminale zorg. Je leert hoe je met mensen en patiënten omgaat. Je wordt voorbereid op wat je allemaal kunt verwachten en je leert wat je níet moet doen. Zo ben ik iemand die nogal veel praat. Ik ratel soms door. In de cursus heb ik geleerd om te luisteren. Daarbij vond ik de verhalen van de andere deelnemers ook erg leerzaam. Ik herinner me een vrouw die altijd in een hospice had gewerkt. Ze fungeerde daar voornamelijk als huishoudelijke hulp en miste het contact met de mensen. Dat contact hebben wij juist wél. Dat maakt het werk zo mooi.”
Vertel eens wat over dat contact…
“Eigenlijk zijn we er voor de familie. Wanneer ik er ben, druk ik hen altijd op het hart: ‘Neem je rust. Je krijgt nog genoeg drukke dagen voor de boeg.’ Natuurlijk moeten zij soms ook even hun verhaal kwijt. Dat hoort er ook bij. De patiënt is vaak niet meer aanspreekbaar. Slechts zelden is er nog contact mogelijk.”
Je zit dus vaak ’s nachts bij iemand die niet aanspreekbaar en stervende is? Dat klinkt niet echt aantrekkelijk…
“Ik heb daar geen last van. Ik vind het erg mooi dat iemand niet alleen dood gaat. Vaak ligt de familie elders in huis te slapen. Inmiddels herken ik de signalen. Als ik vermoed dat de persoon in zijn allerlaatste minuten zit, haal ik de familie erbij. Het is absoluut niet naar maar soms wel een beetje spannend. Ik vind het vooral ook mooi. Natuurlijk gebeurt het dat er, letterlijk, iemand naast je sterft. Meestal heel rustig, maar soms ook met bepaalde stuiptrekkingen of overgeven. Dat overgeven heb ik één keer meegemaakt. Dat soort dingen vergeet je natuurlijk nooit meer.”
Dat lijkt me wel even schrikken….
“Het is absoluut niet zo dat ik er wakker van lig. Je weet dat diegene zeer binnenkort doodgaat. Dat is een gegeven. Wanneer er dan iets plotselings gebeurt, zoals dat overgeven, ga je daar naar handelen. Dat doe je gewoon, als een soort instinct. Verder hebben wij overigens geen verzorgende taken. We hoeven dus ook geen verpleegkundige dingen te doen. Als er iemand even naar de WC moet dan help ik overigens wel vaak even. Dat soort dingen doe ik wel.”
Wat maakt dit vrijwilligerswerk zo mooi?
“De gesprekken met de familie maken het erg waardevol. Je aanwezigheid wordt heel erg gewaardeerd. Ik merk ook wel dat ze het vaak fijn vinden om even iemand anders te spreken. Om hun verhaal kwijt te kunnen. Daarbij is het nooit hetzelfde. Overal is het weer anders. De mensen, de omgeving, de contacten. Dat maakt het werk ook heel mooi.”
Hoe lang ben je er dan?
“Van 23.00 uur tot de volgende ochtend 07.00 uur. De eerste uren blijft de familie vaak nog even hangen. De uurtjes tussen 02.00 en 04.00 uur vind ik soms zwaar. Als het dan weer stil is en de zon nog niet is opgekomen. Ik vind het prettig als mensen in de woonkamer liggen. Dan kan ik soms ook nog even iets anders doen.”
Is het altijd ’s nachts?
“Nee, tegenwoordig zie je steeds vaker dat er betaalde nachtzorg wordt ingezet. Als vrijwilliger terminale zorg kun je juist ook overdag ingezet worden. Voor ons is dat natuurlijk makkelijker en prettiger dan ’s nachts. We hebben ook een iets andere taak dan de betaalde nachtzorg. Zoals het ondersteunen van de familie met bijvoorbeeld koffie zetten. Als er meer zorg nodig is dan gaat men vaak naar een hospice omdat daar structureel verpleging in de buurt is.”
Hoe gaat het aanvragen in zijn werk?
“Meestal zijn het huisartsen die contact opnemen met Mens en Welzijn Voorst. Dan gaat het balletje rollen. Annet (Reimert, red.) behandelt de aanvraag en zorgt voor een intake. Onderling communiceren we tegenwoordig voornamelijk via whatsapp. Met alle vrijwilligers zitten we in één app. Hierin kun je laten weten hoe het was. Het komt namelijk vaak voor dat de volgende nacht een andere vrijwilliger naar diezelfde persoon gaat. Een soort overdracht. Deze manier vind ik erg prettig.”
Kan familie ook een aanvraag doen?
“Ja, dat kan zeker. Zeven dagen per week kan er gebeld worden naar een speciaal nummer dat op de website van Mens en Welzijn staat. Annet neemt de aanvraag vervolgens in behandeling.”
Waar moet je als vrijwilliger terminale zorg aan voldoen?
“Zelf vind ik privacy erg belangrijk. Dat je daar heel bewust en netjes mee om gaat. Eerlijkheid en zorgzaamheid natuurlijk ook. Ikzelf had een achtergrond in de zorg maar dat is absoluut geen vereiste. Je leert een hoop in de cursus. Tot slot heb je een VOG (verklaring omtrent gedrag) en wat vrije tijd nodig.”
Nu begreep ik dat jullie nog nieuwe vrijwilligers zoeken…
“Ja, dat klopt. We doen het al jarenlang met dezelfde mensen. Ik ben, ondanks mijn leeftijd van 71, één van de jongste van de club. De spoeling wordt dus wel een beetje dun. Dus meld je aan, want het is erg dankbaar en afwisselend werk. Er gebeurt elke keer weer wat anders.”
Zie jij jezelf na het lezen van dit stuk ook werken als vrijwilliger van de terminale zorg? Neem dan contact op met Annet Reimert via of bel 06-49019968. Wanneer je gebruik wil maken van de vrijwillige terminale zorg kun je rechtstreeks bellen naar onze vrijwillige coördinator tussen 8.30 en 20.00 uur (ook in het weekend) op: 06-33697667.