Gemeenten bepalen zelf hoe ze preventie, ondersteuning en eerstelijnshulp regelen. Dit leidt tot verschillende soorten wijkteams.
Wat zijn de verschillende soorten teams?
Veel gemeenten hebben teams met professionals uit verschillende disciplines. In 2019 zei 83 procent van de 212 gemeenten dat ze hiermee werken. Deze teams worden vaak wijkteams, sociale teams, buurtteams of gebiedsteams genoemd. Enkele gemeenten hebben aparte jeugd- en gezinsteams.
Wie werken er in wijkteams?
Professionals in wijkteams werken bij de gemeente, een moederorganisatie of een onafhankelijke stichting. Gemeenten kijken welke expertise nodig is, gebaseerd op de vragen of problemen in de wijk, de bevolkingssamenstelling en welke organisaties daar actief zijn.
Wat zijn brede sociale teams?
Alle inwoners kunnen met hun hulpvragen bij brede sociale teams terecht. De medewerkers zijn vaak generalisten en hebben zicht op meerdere leefgebieden van een gezin. Ze pakken een totaalbeeld van de hulpvragen aan, zodat ze samenhangende oplossingen kunnen bieden.
In brede sociale teams is het belangrijk om aandacht te hebben voor jeugd en opvoeding. Medewerkers moeten voldoende kennis hebben om problemen tijdig te signaleren en passende hulp te bieden aan kinderen en ouders.
Wat zijn wijkteams voor jeugd en gezin?
In 2019 had 40 procent van de 174 gemeenten een wijkteam voor jeugd en gezin. Er zijn veel soorten jeugd- en gezinsteams. Sommige teams bieden zelf hulp, anderen zorgen dat de juiste hulp op tijd komt. Sommige richten zich op gezinsproblemen, terwijl anderen ook op enkelvoudige vragen inspelen.
Onderzoek laat zien dat wijkteams die zelf hulp geven vaker jongeren uit lagere-inkomensgroepen en jongeren met een migratieachtergrond bereiken. Ook blijkt dat in gemeenten waar wijkteams zelf hulp geven, specialistische jeugdhulp minder gebruikt wordt.
Wat zijn andere vormen van zorg en ondersteuning?
In 2019 werkte 17 procent van de 242 gemeenten niet met wijkteams. Dit betekent dat inwoners vaak via een centraal punt hulp krijgen, zoals het Centrum voor Jeugd en Gezin, het Wmo- of zorgloket, de GGD, de huisarts of een stichting.
Hoe beïnvloedt de organisatievorm de hulpverlening?
De invloed van wijkteams op de ondersteuning van gezinnen is nog niet duidelijk. Een integrale blik van een breed sociaal team is nuttig, maar extra aandacht voor jeugd en opvoeding is soms nodig.
In jeugd- en gezinsteams speelt ook een integraal beeld een rol. Gezinnen hebben soms hulp nodig rond opvoeden, maar ook bij werk en inkomen. Dit vraagt om samenwerking en duidelijke afspraken tussen teams voor een effectieve aanpak.
© Nederlands Jeugdinstituut, Utrecht, 2024